EEN AARDE

Een Aarde

We leven allemaal op dezelfde aarde. Alle volken, alle groepen van mensen, alle mensen van verschillende komaf, religie, ideologie. Zolang we niet kunnen ontsnappen aan deze aarde via nieuwe vormen van ruimtevaart zullen we het hier samen moeten zien te rooien. Vaak is de mens als onderdeel van de mensheid geen zegen voor deze aarde. Zonder respect en waardering voor de andere bewoners van deze aarde, de dieren, en de planten, worden grote delen van deze aarde verwoest met het oog op het maken van winsten door grondstoffenwinning (inclusief fossiele brandstoffen en zeldzame metalen), de houtindustrie, de industriële veehouderijen, de agrarische grootbedrijven die na elke oogst de grond weer vervuilen met grote hoeveelheden mest en als de gewassen groeien met pesticiden. Dat laatste gebeurt zelfs onder onze ogen voor onze deur. Chemische bedrijven lozen ongestraft hun afvalstoffen in de rivieren terwijl ze kennis hebben genomen van de gevolgen hiervan. Het wordt langzamerhand tijd om dit gedrag van deze concerns aan te pakken via de rechter – en niet alleen het bedrijf zelf, maar ook de leidinggevenden. Zij zijn moordenaars in spé, moordenaars van de toekomstige generaties die met de gevolgen zitten opgescheept.

Moord is hier geen te groot woord. Het dekt precies de lading, net zoals het begrip ‘biocide’ volgens Rachel Carson (biologe en schrijfster die aan de wieg stond van de ecologische beweging) een betere omschrijving is dan het woord ‘pesticide’, voor het vernietigen van alle insecten op gewassen: de pest is iets uit de middeleeuwen – het bestrijden van insecten is van een andere categorie. Als deze uiteindelijk zijn uitgeroeid zullen de andere soorten in de voedselketen hier de gevolgen van dragen. Een grote kringloop van dood en verderf. De mens zal niet gevrijwaard blijven van de gevolgen hiervan. We hebben het dus over het zaaien van dood en verderf, vanuit een kortzichtige blik op de toekomst en gemotiveerd vanuit het verlangen om grote winsten te behalen ongeacht de gevolgen voor mens en natuur. Ik kan dat niet anders dan moorddadig noemen en volgens de wet moeten moordenaars worden bestraft en moet voorkomen worden dat zij hun werk kunnen blijven voortzetten. Overheden die dit soort bedrijven de hand boven het hoofd houden zijn medeschuldig en delen in het moorddadig gedrag.

Als evangelische christenen in Brazilië de ontginning van de Amazone willen doordrijven ten koste van de oorspronkelijke bevolking, het verlies van de natuur, en alles wat hier mee samenhangt (goudwinning, aardoliewinning, een ontzettende vervuiling van rivieren en grond), dan zijn zij in mijn ogen moordenaars. Hoe hard ze ook halleluja roepen, psalmen zingen, de vrome ziel uithangen, het blijven schoften die gestraft moeten worden. Dat vind ik trouwens ook ten aanzien van de Amerikaanse christenen die de strijd tegen abortus als politiek wapen inzetten terwijl zij thuis zware wapens in huis hebben, zich racistisch uiten en een oplichter als meneer Trump ondersteunen. Hun strijd is een racistische strijd want de zwarte bevolking wordt de dupe van hun gedrag. Gezondheidszorg is voor de zwarte bevolking veel minder goed geregeld en tal van vooroordelen spelen een rol als het om de behandeling van zwarte patiënten gaat door witte artsen. Het NOS journaal maakte daar vandaag weer uitgebreid melding van. Dat dit klopt bewijzen de sterftecijfers in de VS overduidelijk. Klassenjustitie is er schering en inslag. Op sociale media is meteen duidelijk hoe moordlustig dit witte deel van de bevolking is als het gaat om de andere bevolkingsgroepen die in hun ogen er niet toe doen of die een bedreiging vormen voor hun welvaart.

Maar Europa is wat dit betreft geen haar beter. Ons vluchtelingenbeleid maakt ons medeplichtig aan het vermoorden van onschuldigen die de reis naar het ‘beloofde land’ met de verdrinkingsdood moeten bekopen. Maria Popova, die een prachtig boek geschreven heeft over vrouwen die ondanks tegenwerking en mannelijk verzet en kortzichtigheid erin zijn geslaagd om grote literaire en wetenschappelijke prestaties te leveren (in de vorige eeuw) haalt het voorbeeld en de woorden aan van Carl Sagan die reflecteert op de eerste foto’s van de aarde vanuit de ruimte: de blauwe planeet. Zij citeert Sagan als volgt, een les om ter harte te nemen: 

Dieses bahnbrechende Photo sollte als Pale Blue Dot (»Blassblauer Punkt«) bekannt werden, ein Geschenk Carl Sagans, dessen bewegende perspektivische Überlegungen dazu bis heute unerreicht geblieben sind:

Von dieser Entfernung aus betrachtet, mag die Erde nicht besonders interessant erscheinen. Wir sehen das natürlich völlig anders. Sehen Sie sich diesen Punkt noch einmal an. Hier leben wir, hier sind wir zu Hause und mit uns alle Menschen, die wir kennen und lieben. Hier durchleben wir unsere Freuden und Leiden. Alles an Religionen, Ideologien und Wirtschaftsformen ist hier versammelt, alle Jäger und Sammler, Schöpfer und Zerstörer, Könige und Bauern, Eltern und Kinder, Erfinder und Entdecker, Heilige und Sünder in der Geschichte der Menschheit lebten hier – auf diesem Staubkörnchen, das im Sonnenlicht tanzt.

Die Erde ist eine kleine Bühne im großen Theater des Kosmos. Man denke nur an die Ströme von Blut, die von Generälen und Feldherrn vergossen werden, um für einen winzigen Augenblick zu Herrschern über den Bruchteil dieses Punktes aufzusteigen. Man denke an die endlosen Grausamkeiten, die die Bewohner eines Winkels auf diesem Pixel den kaum anders gearteten Bewohnern eines anderen Winkels auf diesem Pixel zufügen, wie glühend ihr Hass ist. Unsere Anmassung, unsere eingebildete Wichtigkeit, die wahnwitzige Vorstellung, dass wir im Universum einen besonderen Platz einnehmen, wird von diesem schwachen Lichtpunkt in Frage gestellt. Unser Planet ist ein einsames Körnchen im großen Dunkel des Weltalls. Und es ist nicht wahrscheinlich, dass von draußen jemand kommt, um uns vor uns selbst zu schützen. Die Erde ist unserem Wissen nach bis heute die einzige bewohnte Welt. Es gibt keine andere Welt, zu der die Menschheit aufbrechen konnte – zumindest nicht in näherer Zukunft. Besuchen, ja. Besiedeln, noch nicht. Ob es uns gefallt oder nicht, derzeit ist die Erde unser einziger Lebensraum. Astronomie ist bekanntlich eine charakterbildende Beschäftigung. Vielleicht gibt es keinen besseren Beweis für die Aberwitzigkeit menschlicher Vorstellungen als dieses aus großer Entfernung aufgenommene Bild von unserer winzigen Erde. Dieses Bild unterstreicht nur, dass wir freundlicher miteinander umgehen und den kleinen blauen Punkt bewahren, lebenswert erhalten müssen – er ist unser einziges Zuhause.

Popova, Maria, Findungen, pag. 629-630

John Hacking

17 augustus 2023

bron:

Popova, Maria, Findungen. Aus dem Amerikanischen von Stefanie Schäfer, Heike Reissig und Tobias Rothenbücher, Zürich 2022, (Diogenes)