Het feest van Pinksteren is net voorbij. Herinnerd wordt de zending van de Geest na de hemelvaart van Jezus. De leerlingen kunnen en konden verder. Na alles wat er gebeurd was met Jezus kregen zij nieuwe moed om de weg die Hij had uitgezet verder te bewandelen. Zij zagen het weer zitten. Zij stonden er niet alleen voor. Geest uit de hemel zou hen voortaan ondersteunen, bemoedigen, hoop geven. Misschien kun je het vergelijken met nieuwe energie, energie die je opeens weer voelt nadat er iets traumatisch heeft plaatsgevonden, een trauma opgelopen door een heftige gebeurtenis. Jaren met de man meelopen door het hele land, de belofte van een nieuw rijk Gods en dan die vreselijke deceptie: de dood aan het kruis. Vervolging dreigt, ieder lijkt tegen je te zijn. Je voorganger, leidsman, smadelijk gestorven tussen andere criminelen aan het kruis. Geen hoop meer, alles de bodem ingeslagen. Maar het onwaarschijnlijke gebeurt: het is niet het einde, er is een vervolg, de dood heeft niet het laatste woord. Jezus terug gekeerd naar zijn oorsprong – aan het oog onttrokken door een wolk, zo het verhaal van hemelvaart – maakt de belofte waar dat een helper, de H. Geest gezonden zal worden om het handjevol leerlingen nieuwe moed te geven. Het begin van de beweging is geboren. Mensen van de Weg gaan op weg. Ze trekken het land door en maken nieuwe leerlingen. Er is hoop, het is niet voor niets geweest.
Inmiddels zijn we 2000 jaar verder. Er zijn veel volgelingen bijgekomen. Velen werden grote voorbeelden voor anderen, velen gingen schandelijk ten onder, slaaf van eigen hebzucht, verblinding, machtsstreven, intolerantie, racisme, blindheid en satanisch egoïsme. De stand van zaken: het rijk van God, Gods koninkrijk – wat is er van zichtbaar, wat gerealiseerd, wat verwezenlijkt als we de balans opmaken na deze lange tijd? Wandelen op de Weg van Jezus, in zijn voetstappen proberen te treden, het blijft mensenwerk, pogen, trachten, mislukken, soms slagen. Laten we ons beperken om te kijken naar hen die zich leerlingen noemen van Christus, de verdeelde christenheid, de talloze aanhangers van deze profeet uit Israël. Het is ook interessant om eens vanuit een andere bron te kijken naar wat Jezus zijn leerlingen voorhield: het evangelie van Thomas, een tekst die de eindredactie van het Nieuwe Testament niet heeft gehaald omdat er anders over geoordeeld werd in de tijd dat deze beslissingen vielen. Misschien ook, omdat de tekst slechts fragmentarisch is overgeleverd, niet als een aaneensluitend verhaal. Minder redactie, meer losse stukjes aan elkaar geplakt. Maar daarom niet minder de moeite waard om bij stil te staan. Zeker als er veel overeenkomsten zijn met de andere evangelies. In het logion (woord) met nummer 45 uit dit evangelie van Thomas staat :
Jezus zei: Er worden geen druiven geoogst van doornstruiken, noch worden vijgen geoogst van distels, want deze brengen geen vrucht voort. Een goed mens brengt goede dingen voort uit zijn schatkamer; een slecht mens brengt slechte dingen voort uit zijn slechte schatkamer, die in zijn geest is, en hij spreekt kwaad, want uit de overvloed van zijn geest brengt hij kwaad voort.
Het moge duidelijk zijn. De geschiedenis toont het overduidelijk: wat de goede en wat de kwade daden zijn. Waar de mens tot zijn recht mag komen zoals hij door God bedoeld is: medemenselijk, humaan, tolerant, vredelievend, verdraagzaam, liefhebbend, (ook de vreemdeling, de onbekende, de armoedige, de mens zonder veel kansen en mogelijkheden) – dat noem ik voor het gemak maar de goedheid waar het om draait, zo kun je en mag je met elkaar omgaan – opdat het rijk van God steeds meer zichtbaar wordt. Overal waar het tegendeel heerst komt dit rijk niet dichterbij. Haat, onverdraagzaamheid, intolerantie, egoïsme, kortzichtigheid, domheid, arrogantie, hebzucht etc. etc. ze maken het er niet beter op. Logion 57 uit het Thomas evangelie zegt:
Jezus zei: Het Koninkrijk van de Vader is als een man die goed had gezaaid. Zijn vijand kwam in de nacht, hij zaaide onkruid over het goede zaad. De man stond zijn werkers niet toe het onkruid uit te trekken. Hij zei tot hen: Als jullie uitgaan om het onkruid uit te trekken, trekken jullie het graan er mee uit. Want op de dag van de oogst zal het onkruid zichtbaar zijn; men zal het uittrekken en verbranden.
Als we nu al gaan schiften, als we nu de goeden van de kwaden gaan scheiden loop je grote kans heel wat goeden te vermoorden. Zij worden dan slachtoffer van de drang om te scheiden, te onderscheiden, af te zonderen en uit te roeien. Dat hebben we en zien we op grote schaal gebeuren waar mensen het nodig vinden om andersdenkenden, tegenstanders, zogenaamde vijanden van het land, volk, de kerk, het geloof etc. op te pakken en op te sluiten, soms in concentratiekampen om hen op te voeden, (lees te hersenspoelen) of in het ergste geval te vermoorden. Talrijk zijn de uitspraken over wat dan wel dit rijk van God kan inhouden, hoe we het kunnen ervaren en hoe we het misschien ook kunnen verwerkelijken. Het is geen kwestie van doen alleen, van activisme, van scheiden en onderscheiden tussen goed en kwaad alleen. Het gaat vooral om inzicht, om kennis van zaken, weten wat en waar de echte schat is, zoals logion 76 zegt:
Jezus zei: Het Koninkrijk van de Vader is als een koopman die een lading koopwaar had. Hij ontdekte een parel. De koopman was wijs, hij gaf de lading koopwaar terug en kocht alleen die parel. Jullie, zoek ook naar zijn blijvende schat die niet vergaat, waar geen mot komt om te eten en geen worm om te vernietigen.
Maar ook een zekere achteloosheid speelt mee, want je hebt het niet altijd in de hand. Of uit iets kleins iets groots laten groeien, of met focus op het doel dat je wilt bereiken. Het lijkt alsof deze uitspraken elkaar ook tegenspreken. Moet je nu wel jezelf voorbereiden of overkomt het je? Zoals de volgende woorden zeggen:
96 Jezus zei: Het Koninkrijk van de Vader is vergelijkbaar met een vrouw die een weinig zuurdesem nam. Ze verborg het in deeg en maakte er grote broden van. Wie oren heeft, laat hem horen.
97 Jezus zei: Het Koninkrijk van de Vader is vergelijkbaar met een vrouw die een kruik droeg, gevuld met meel. Terwijl ze over de weg liep, ver van huis, brak het oor van de kruik. Het meel ledigde zichzelf achter haar op de weg. Ze merkte het niet op, ze was zich van geen ongeluk bewust. Toen ze haar huis bereikte, zette ze de kruik neer en ontdekte dat hij leeg was.
98 Jezus zei: Het Koninkrijk van de Vader is vergelijkbaar met een man die een machtig man wilde doden. Hij trok het zwaard in zijn huis en dreef het in de muur opdat hij zou beseffen dat zijn hand sterk zou zijn. Naar binnen toe doodde hij toen de machtige.
107 Jezus zei: Het Koninkrijk is vergelijkbaar met een schaapherder die honderd schapen had. Een ervan, het grootste, verdwaalde. Hij liet de negen-en-negentig achter en zocht dat ene totdat hij het vond. Na de moeite die hij zich getroost had, zei hij tot het schaap: Ik bemin jou meer dan de negen-en-negentig.
109 Jezus zei: Het Koninkrijk is vergelijkbaar met een man die in zijn akker een verborgen schat had waarover hij niets wist. Na zijn dood liet hij deze na aan zijn zoon. De zoon wist het niet. Hij aanvaardde de akker en gaf haar weg. En wie haar kocht ging uit ploegen en vond de schat. Hij begon geld uit te lenen aan wie hij maar wilde.
Gods rijk is ongrijpbaar, onbemiddelbaar, onbereikbaar voor hen die het met geweld willen vestigen. Want dan vestigen zij geen rijk van God, maar roepen zichzelf uit tot God, tot verdeel en heers instrument. Zoals een aantal politici in Oeganda, Ghana en elders die voorstellen om homoseksualiteit bij wet strafbaar te stellen. Want dat strookt niet met de christelijke opvattingen die hen door de Pinksterbeweging (o.a. uit de VS) zijn ingefluisterd. Het strookt niet met hun eigen opvattingen over de seksen, het strookt volgens hen niet met de opvattingen uit de bijbel hoewel deze het begrip homoseksualiteit niet kent. Homoseksualiteit zou volgens deze kortzichtige profeten een Westers ‘cadeautje’ zijn aan deze Afrikaanse landen, alsof er geen homoseksualiteit etc. voorkomt in het land en in de gezinnen. Alsof het iets is dat van buiten wordt opgelegd, overgenomen, aangenomen. Het gevolg is dat veel homoseksuele mensen worden lastig gevallen en gemolesteerd door intolerante en agressieve landgenoten die hierin een aanleiding zien om hun eigen agressiviteit en kortzichtige achterlijkheid via geweld op weerlozen bot te vieren. En de voorgangers van de christelijke kerken weten van niets, omhelzen de nieuwe wetgeving en vinden het een stap voorruit. Waar zijn ze bang voor, om homoseksualiteit in zo’n kwaad daglicht te stellen? Zijn ze bang voor hun eigen homoseksuele gevoelens? Zijn de homo’s een afleidingstactiek om het volk op te jutten, om een makkelijke vijand te creëren, eentje die niets terug doet en niets terug kan doen? In plaats van de corruptie (waar ze zelf deel van uitmaken) en de armoede en ongelijkheid aan te klagen en aan te pakken? Hoeveel kerkelijke voorgangers worden slapend rijk met deze aanpak? Zij hebben weinig geleerd van hun voorganger Jezus die zegt in logion 86:
Jezus zei: [De vossen hebben hun holen] en de vogels hebben hun nesten, maar de zoon des mensen heeft geen plaats om zijn hoofd neer te leggen en te rusten.
Zij lijken meer op de mensen die zich zorg maken om de buitenkant, en vergeten wat er binnen in schuilt. Rijkdom en aanzien, status en verering, daar draait het om. Kijk mij, wat ik heb bereikt en wat jij ook kunt bereiken als je mij maar steunt, vooral financieel. Dat is wat we zien gebeuren bij deze pinksterkerken: geld is goed, geld is Godwelgevallig, geld is niet de verkeerde mammon, maar het is het doel op zich. Onder het mom van een cultuurstrijd wordt tolerantie ten aanzien van homoseksuele mensen, ten aanzien van de keuze voor een eigen toekomst van vrouwen (abortus als noodgreep), ten aanzien van zelfbeschikking ook waar het de dood betreft (euthanasie) veroordeeld en met hellepreken verdoemd. Alsof ze zelf zo veel beter op de graat zijn. Deze zogenaamde cultuurstrijd is niets anders dan een politiek programma. Met geloven, met bijbel, met volgen van Jezus heeft het helemaal niks te maken. En al helemaal niet met de Geest van Jezus die met Pinksteren werd geschonken. Ze kunnen zichzelf nog zo vaak en zo hard pinksterbeweging noemen: het zijn eerder satansknechten die getuigen van moderne achterlijkheid en slinkse verhullingstechnieken: ze geloven in geld, in wapenbezit, in eigen beurs eerst, in racistische praktijken, de man beter dan de vrouw, wit beter dan zwart, etc. etc. Het is selectief bijbel lezen wat ze doen en wel zo dat het deze godloochenaars het beste uitkomt. Hun daden spreken voor zich. Brazilië is een goed voorbeeld: de Amazone wordt onder verantwoordelijkheid van deze ‘christenen’ langzaam uitgebuit en vernietigd. Met de zegen van de landen die hier ook van profiteren, niet in het minst de boeren die soja importeren. Dit soort christenen, ze zijn zoals logion 89 zegt:
Jezus zei: Waarom wassen jullie de buitenkant van de beker? Zien jullie niet in dat wie de binnenkant schiep ook degene is die de buitenkant schiep?
Alle geestkracht ten spijt: de homoseksuele medemens zit met de gebakken peren. Vervolgd, opgesloten, veracht, niet getolereerd, ook de hulpverleners zijn opeens strafbaar, worden ze bij het uitschot van de mensheid geplaatst door christenen die zich laten voorstaan op hun gedrag als christen. Meer dan walgelijk, om van over te geven, deze hypocrisie. Overal waar de weerlozen, de zwakken, de mensen zonder veel tegenmacht slachtoffer worden van dit soort praktijken is het christendom een gotspe, een schande, een schandvlek, de naam niet waard. En wachten tot er een keer verandering komt, totdat de wind uit de goede hoek komt? Ik vermoed dat dit zinloos is. De weg om dit soort christenen aan te pakken is door in verzet te komen, door hen te dwarsbomen, aan te pakken, te bestrijden, door te laten weten hoe onchristelijk hun praktijken zijn, en door zelf het goede voorbeeld te geven. Wie weet hoe ver je dan kunt komen. Logion 113 zegt dan ook:
Zijn leerlingen zeiden tot hem: Wanneer komt het Koninkrijk?
Het zal niet komen door erop te wachten. Men zal niet zeggen: ‘Kijk, daar is het’ of ‘Kijk, dat is het’. Maar het Koninkrijk van de Vader is verspreid over de aarde en de mensen zien het niet.
John Hacking
2 juni 2023
Bron: Thomasevangelie – vertaling Jos Stolman Thomas Evangelie
VPRO – het programma: Frontlinie – donderdag 1 juni 2023 – 20.30 uur NPO 2 – over de anti-homo-wetgeving in Ghana
betekenisgeving & levenshorizon 