God rijpt

Auch wenn wir nicht wollen:
Gott reift.

Rainer Maria Rilke

Tijdens de voorbereiding van een meditatieve viering rond de vraag “hoe hou je het vol tijdens het lijden” kwam ik deze zin tegen als citaat in het verzamelde werk van Etty Hillesum. De zin trof mij. God rijpt. Ook als we het niet willen. God rijpt op geheel eigen wijze. Niet het feit dat het hier God betreft maar het feit van het rijpen trof mij. God heeft tijd nodig om te rijpen. God is als een vrucht. Eerst onrijp, pas veel later rijp. Rijp om geplukt, om verorberd te worden. Niet als een daad van een kanibaal, niet als een Gods-eter, maar als gerijpt mens die rijp is om God tegemoet te treden en die het aandurft om de relatie als een echte dialoog gestalte te geven. God rijpt wil eigenlijk zeggen: zelf rijp genoeg worden voor die relatie. Het rijpen van God is een rijpen van jezelf. Een rijpen van het feit of de ervaring dat je God durft toe te laten in je leven. Dat is bijzonder: de partner waarop je aandacht is gericht, die nog geen partner is, partner laten worden door zelf langzaam partner te worden. Er zijn dus twee onbekende grootheden in het spel: God en jezelf. Beiden aan het begin onrijp, beiden hebben tijd nodig om uit te groeien, te rijpen en te wennen aan de relatie. Waarom heeft die relatie tijd nodig, waarom is er een rijpingsproces nodig? Omdat aan de kant van de mens de vragen soms zo groot, het lijden soms zo heftig en de onzekerheid en angst soms onmenselijk zijn. God is geen “Lückenbüsser”, geen stoplap waarmee je de gaten van de onzekerheid opvult. God is geen oplosser van al je problemen, en al je vragen. God is de grote afwezige, niet op afroep beschikbaar. God is niet voor je karretje te spannen. Dat moet je ook niet willen, hoe graag je misschien het ook zou wensen en hoe vurig je gebed kan zijn om bijstand. Maar hoe groter je verlangen, hoe groter de kracht die in je kan gaan groeien zodat je zelf rijpt naar God toe. En als je rijp aan het worden bent rijpt God met je mee. God rijpt in jou, in jouw rijpingsproces. Dat is eigenlijk een mystiek geheim maar niet een geheim dat onbereikbaar blijft. Ik geloof dat Etty Hillesum heeft ervaren hoe het zit met dit rijpingsproces. Ze is zelf gerijpt in de situatie van dreiging en onderdrukking. Ze heeft haar basis gevonden en heeft keuzes gemaakt op basis van deze ervaringen. Als gerijpte persoon heeft zij gekozen voor het doorgangskamp om daar te blijven werken ook al liep ze soms grote gevaren. De deportatie hing voortdurend boven haar hoofd en uiteindelijk is dat er ook van gekomen, samen met haar hele familie. God rijpt, ook als we het niet willen. En als we het echt niet willen blijven we er waarschijnlijk blind voor, ook voor ons eigen rijpingsproces, de kansen die wij zelf krijgen. Dan is er geen relatie, dan is er geen basis, geen herkenning, geen vertrouwen. Eenzaamheid blijft over. En misschien verbittering. Maar het hoeft niet. Het is niet noodzakelijk. Rijpen doen we allemaal. Rijpen staat ons allemaal te wachten. Rijp geworden en getekend door het leven. Mooi toch als God in ons verder rijpt. Als hij zichzelf zo openbaart.

John Hacking

dinsdag 18 februari 2014